بررسی ترکیبات شیمیایی اسانس دو جمعیت گونه مریم نخودی خزری (teucrium hyrcanicum l.) در دو رویشگاه مختلف

مقدمه: جنس teucrium شامل بیش از 340 گونه در سراسر جهان است که در کشور ایران 12 گونه از این جنس رویش دارد و سه گونه از این تعداد بومی ایران هستند. گونه های مختلف teucrium در طب سنتی به عنوان گیاه دارویی استفاده می شود. تاکنون بر روی اجزای تشکیل دهنده اسانس گونه teucrium hyrcanicumمطالعه ای انجام نشده است. هدف: بررسی ترکیبات شیمیایی اسانس در دو جمعیت گونه مریم نخودی خزری جمع آوری شده از دو رویشگاه. روش بررسی: در این پژوهش اندام های هوایی گونه مریم نخودی خزری از دو رویشگاه جاده خلخال - اسالم و رستم آباد جمع آوری و پس از خشک کردن در سایه، به روش تقطیر با آب اسانس گیری و توسط روش های gc و gc/ms اجزای آن شناسایی شد. نتایج: بازده اسانس برای نمونه ها به ترتیب 25/0 و 2/0 درصد وزنی- وزنی به دست آمد و تعداد 38 و 15 ترکیب نشان دهنده 1/93 درصد و3/93 درصد کل ترکیب های اسانس شناسایی شدند. در اسانس جمعیت خلخال - اسالم،hexahydrofarnesyl acetone (7/12 درصد)، linalool (7/11 درصد)، e - β-farnesene (7/10 درصد) ترکیب های عمده بودند و نیز در نمونه جمع آوری شده از منطقه رستم آباد گیلان e - β - farnesene (6/60 درصد) وe – α - farnesene (0/15 درصد) فراوان ترین بودند. نتیجه گیری: تفاوت های کیفی و کمی در ترکیب های اسانس دو جمعیت می تواند ناشی از تفاوت ویژگی های اکولوژیک مناطق رویش مانند دما، رطوبت و ارتفاع از سطح دریا و یا سایر عوامل خاکی و جغرافیایی باشد.